SATY YOUNG

સદા યુવાન રહો

દરેક વ્યક્તિ પાસે પ્રસંગોપાત "વરિષ્ઠ ક્ષણ" હોય છે. કદાચ તમે રસોડામાં ગયા છો અને શા માટે યાદ નથી, અથવા વાતચીત દરમિયાન કોઈ પરિચિત નામ યાદ નથી કરી શકતા. મેમરી લેપ્સ કોઈપણ ઉંમરે થઈ શકે છે, પરંતુ એકલા વૃદ્ધત્વ સામાન્ય રીતે જ્ઞાનાત્મક ઘટાડાનું કારણ નથી. જ્યારે મોટી ઉંમરના લોકોમાં યાદશક્તિમાં નોંધપાત્ર ઘટાડો થાય છે, ત્યારે તે સામાન્ય રીતે વૃદ્ધત્વને કારણે નહીં પરંતુ કાર્બનિક વિકૃતિઓ, મગજની ઇજા અથવા ન્યુરોલોજીકલ બીમારીને કારણે થાય છે.

અભ્યાસોએ બતાવ્યું છે કે તમે કેટલીક મૂળભૂત સારી સ્વાસ્થ્ય આદતો વડે જ્ઞાનાત્મક ઘટાડાને રોકવા અને ઉન્માદનું જોખમ ઘટાડવામાં મદદ કરી શકો છો:

શારીરિક રીતે સક્રિય રહેવું

પૂરતી ઊંઘ મેળવવી

ધૂમ્રપાન નથી

સારા સામાજિક જોડાણો ધરાવે છે

આલ્કોહોલને દિવસમાં એક કરતા વધુ પીણાં સુધી મર્યાદિત કરવું

ભૂમધ્ય શૈલીનો આહાર લેવો.

મેમરી અને અન્ય જ્ઞાનાત્મક ફેરફારો નિરાશાજનક હોઈ શકે છે, પરંતુ સારા સમાચાર એ છે કે, દાયકાઓના સંશોધનને કારણે, તમે તમારા મનને કેવી રીતે સક્રિય કરવું તે શીખી શકો છો. જ્ઞાનાત્મક તંદુરસ્તી જાળવવા માટે અમે વિવિધ વ્યૂહરચનાઓનો ઉપયોગ કરી શકીએ છીએ. અહીં તમે અજમાવી શકો તેવા કેટલાક છે.

1. શીખવાનું ચાલુ રાખો

ઉચ્ચ સ્તરનું શિક્ષણ વૃદ્ધાવસ્થામાં બહેતર માનસિક કાર્ય સાથે સંકળાયેલું છે. નિષ્ણાતો માને છે કે અદ્યતન શિક્ષણ વ્યક્તિને માનસિક રીતે સક્રિય રહેવાની ટેવ પાડીને યાદશક્તિને મજબૂત રાખવામાં મદદ કરી શકે છે. માનસિક વ્યાયામ સાથે તમારા મગજને પડકારવાથી એવી પ્રક્રિયાઓ સક્રિય થાય છે જે મગજના વ્યક્તિગત કોષોને જાળવવામાં અને તેમની વચ્ચે વાતચીતને ઉત્તેજીત કરવામાં મદદ કરે છે. ઘણા લોકો પાસે નોકરીઓ છે જે તેમને માનસિક રીતે સક્રિય રાખે છે. કોઈ શોખનો પીછો કરવો, નવું કૌશલ્ય શીખવું, સ્વયંસેવી અથવા માર્ગદર્શન એ તમારા મનને તીક્ષ્ણ રાખવાની વધારાની રીતો છે.

2. તમારી બધી ઇન્દ્રિયોનો ઉપયોગ કરો

તમે કંઈપણ શીખવા માટે જેટલી વધુ ઇન્દ્રિયોનો ઉપયોગ કરશો, તેટલું જ તમારું મગજ યાદશક્તિ જાળવી રાખવામાં સામેલ થશે. એક અભ્યાસમાં, પુખ્ત વયના લોકોને ભાવનાત્મક રીતે તટસ્થ છબીઓની શ્રેણી બતાવવામાં આવી હતી, જેમાં પ્રત્યેકને ગંધ સાથે રજૂ કરવામાં આવી હતી. તેઓએ જે જોયું તે યાદ રાખવા માટે તેમને કહેવામાં આવ્યું ન હતું. પાછળથી, તેઓને આ વખતે ગંધ વગરની છબીઓનો સમૂહ બતાવવામાં આવ્યો અને તેઓને અગાઉ કઈ જોઈ હશે તે દર્શાવવા માટે કહેવામાં આવ્યું. તેમને ગંધ-જોડીવાળા તમામ ચિત્રો માટે અને ખાસ કરીને સુખદ ગંધ સાથે સંકળાયેલા ચિત્રો માટે ઉત્તમ યાદ હતું. બ્રેઇન ઇમેજિંગ દર્શાવે છે કે પિરિફોર્મ કોર્ટેક્સ, મગજનો મુખ્ય ગંધ-પ્રક્રિયા ક્ષેત્ર, સક્રિય બન્યો જ્યારે લોકો મૂળ રીતે ગંધ સાથે જોડાયેલી વસ્તુઓ જોયા, તેમ છતાં ગંધ હવે હાજર ન હતી અને વિષયોએ તેમને યાદ કરવાનો પ્રયાસ કર્યો ન હતો. તેથી તમારી બધી ઇન્દ્રિયોને પડકાર આપો કારણ કે તમે અજાણ્યામાં સાહસ કરો છો.

3. તમારામાં વિશ્વાસ રાખો

વૃદ્ધત્વ વિશેની દંતકથાઓ નિષ્ફળ મેમરીમાં ફાળો આપી શકે છે. આધેડ અને મોટી ઉંમરના શીખનારાઓ જ્યારે વૃદ્ધાવસ્થા અને યાદશક્તિ વિશે નકારાત્મક સ્ટીરિયોટાઇપ્સના સંપર્કમાં આવે છે ત્યારે મેમરી કાર્યોમાં વધુ ખરાબ કરે છે, અને જ્યારે સંદેશા વૃદ્ધાવસ્થામાં મેમરીની જાળવણી વિશે સકારાત્મક હોય ત્યારે વધુ સારું થાય છે. જે લોકો માને છે કે તેઓ તેમની યાદશક્તિના કાર્ય પર નિયંત્રણ ધરાવતા નથી - "વરિષ્ઠ ક્ષણો" વિશે ઘણી વાર મજાક કરે છે, કદાચ - તેમની મેમરી કૌશલ્યને જાળવવા અથવા સુધારવામાં કામ કરવાની શક્યતા ઓછી હોય છે અને તેથી તેઓ જ્ઞાનાત્મક ઘટાડો અનુભવે છે. જો તમે માનો છો કે તમે સુધારી શકો છો અને તમે તે માન્યતાને વ્યવહારમાં અનુવાદિત કરો છો, તો તમારી પાસે તમારા મનને તીક્ષ્ણ રાખવાની વધુ સારી તક છે.

4. તમારા મગજના ઉપયોગને પ્રાધાન્ય આપો

જો તમે તમારી ચાવી ક્યાં મૂકી હતી અથવા તમારી પૌત્રીના જન્મદિવસની પાર્ટીનો સમય યાદ રાખવા માટે તમારે માનસિક ઊર્જાનો ઉપયોગ કરવાની જરૂર નથી, તો તમે નવી અને મહત્વપૂર્ણ વસ્તુઓ શીખવા અને યાદ રાખવા પર વધુ સારી રીતે ધ્યાન કેન્દ્રિત કરી શકશો. નિયમિત માહિતી સુલભ રાખવા માટે સ્માર્ટ ફોન રિમાઇન્ડર્સ, કૅલેન્ડર્સ અને પ્લાનર, નકશા, શોપિંગ લિસ્ટ, ફાઇલ ફોલ્ડર્સ અને એડ્રેસ બુકનો લાભ લો. તમારા ચશ્મા, પર્સ, ચાવીઓ અને તમે વારંવાર ઉપયોગ કરો છો તે અન્ય વસ્તુઓ માટે ઘરે એક સ્થાન નક્કી કરો.

5. તમે જે જાણવા માગો છો તેનું પુનરાવર્તન કરો

જ્યારે તમે હમણાં જ સાંભળેલી, વાંચેલી અથવા વિચારેલી કોઈ વસ્તુને યાદ રાખવા માંગતા હો, ત્યારે તેને મોટેથી પુનરાવર્તિત કરો અથવા તેને લખો. આ રીતે, તમે મેમરી અથવા કનેક્શનને મજબૂત કરો છો. ઉદાહરણ તરીકે, જો તમને હમણાં જ કોઈનું નામ કહેવામાં આવ્યું હોય, તો જ્યારે તમે તેની સાથે વાત કરો ત્યારે તેનો ઉપયોગ કરો: "તો, જોન, તમે કેમિલીને ક્યાં મળ્યા?"

6. તેને જગ્યા આપો

જ્યારે તે યોગ્ય રીતે સમયસર હોય ત્યારે પુનરાવર્તન એ શીખવાના સાધન તરીકે સૌથી વધુ બળવાન છે. ટૂંકા ગાળામાં ઘણી વખત કોઈ વસ્તુનું પુનરાવર્તન ન કરવું શ્રેષ્ઠ છે, જેમ કે તમે પરીક્ષા માટે ઘૂસી રહ્યા છો. તેના બદલે, વધુને વધુ લાંબા સમય પછી આવશ્યક વસ્તુઓનો ફરીથી અભ્યાસ કરો — એક કલાકમાં એકવાર, પછી દર થોડા કલાકો, પછી દરરોજ. અભ્યાસના સમયગાળાને દૂર રાખવાથી યાદશક્તિ સુધારવામાં મદદ મળે છે અને જ્યારે તમે નવી કાર્ય સોંપણીની વિગતો જેવી જટિલ માહિતીને માસ્ટર કરવાનો પ્રયાસ કરી રહ્યાં હોવ ત્યારે તે ખાસ કરીને મૂલ્યવાન છે.